ANGKOR TEMPLE GUIDE

រឿងព្រេងនិទានមួយព្រះប្រដ្យកម្ម  🇰🇭 ប្រាសាទបាយ័នដែលបានកសាងឡើងដោយព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ គឺព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័ន ទី ៧ នៅចុង ស . វ ទី ១២ ដើម ស . វ ទី១៣ បានបន្សល់ទុកនូវ រឿងព្រេងនិទានបុរាណមួយតាមបែបព្រហ្មញ្ញសាសនាដែលមានប្រភពចេញពីប្រទេសឥណ្ឌា ។ ចម្លាក់រឿងនិទាននៅប្រាសាទបាយ័ន តាមរយៈរូបចម្លាក់បុរាណដែលបង្ហាញពីរឿងព្រេង និទាននេះបានធ្វើឲ្យយើងចាត់ទុកថា រឿងព្រេងនិទានខ្មែរបុរាណមួយនេះមានភាពល្បីល្បាញបំផុតនៅសម័យ អង្គរ ។ បើពុំដូច្នោះទេ គេពិតជាមិន ឆ្លាក់វានៅលើជញ្ជាំងប្រាសាទសិលាខ្មែរឡើយ ហើយយើងក៏តែងតែបានឃើញសាច់រឿងស្រដៀងគ្នានេះ នៅក្នុងរឿងខ្លួនល្ខោនបាសាក់​ ឬរឿងនិទានផ្សេងៗផងដែរ។ អ្នកនេសាទ កំពុងនេសាទត្រី រឿងព្រេងនិ ទានដែលមានរូបចម្លាក់នៅថែវខាងត្បូង ស្លាបឈាងខាងកើតនៃ ប្រាសាទបាយ័ននោះ គឺជារឿងព្រេងមួយដែលមានឈ្មោះថា ’ ព្រះ ប្រដ្យកម្ម ” ។ រឿងព្រេងនេះ បង្កប់នូវអាថ៌កំបាំងពាក់ព័ន្ធទៅនឹងប្រវត្តិ របស់ព្រះមហាក្សត្រមួយព្រះអង្គដែលមុនឡើងសោយរាជ្យសម្បត្តិ កាលពីកុមារភាពត្រូវបានដាក់ចូលក្នុងប្រអប់ម្យ៉ាងឬក៏ល្អី រួចគេបណ្តែតចោលតាមសមុទ្រ ហើយត្រូវបានត្រីធំមួយលេបចូលពោះបាត់ទៅ ។ បន្ទាប់មកមានអ្នកនេសាទត្រីម្នាក់​ បង់សំណាញ់បានត្រីនោ...

ប្រាសាទបន្ទាយស្រី នៅក្នុងផ្នែកមួយនៃរឿងមហាភារតយុទ្ធ បានតំណាលថា នៅពេលដែលភាគីខាងបណ្ឌពដែលត្រូវទុរយោធន៍ជាបងប្អូនជីដូនមួយជិតប្រកាសធ្វើសង្គ្រាមជាមួយគ្នា  អរជុន ដែលជាអ្នកក្លាហានម្នាក់ក្នុងចំណោមបងប្អនទាំងប្រាំរបស់បាណ្ឌពបានខិតខំធ្វើពិធីតបៈធម៌សុំពរពីព្រះឥន្ទ្រដើម្បីទទួលបាននូវអាវុធទិព្វ (ធ្នូទិព្វ) ពីស្ថានសួគ៌ ក្រោយមកព្រះឥន្ទ្របានចុះមកជួបអរជុនហើយប្រាប់ឲ្យគាត់សុំពរពីព្រះឥសូរផងដែរ។ គាប់ជួនពេលកំពុងតែបន្តធ្វើតបៈធម៌នឹកដង្ហោយហៅព្រះឥសូរ ទុរយោធន៍បានបញ្ជាឲ្យយក្សមួយដែលត្រូវជាសេនារបស់ខ្លួនទៅសម្លាប់អរជុនមុនពេលទទួលបានអាវុធទិព្វពីស្ថានសួគ៌ ។ យក្សនោះបានប្រែក្រឡាជាជ្រូកព្រៃរត់តម្រង់មកបុកចាក់សម្លាប់អរជុន ប៉ុន្តែត្រូវបានអរជុនដឹងខ្លួនទាន់ហើយចាប់យកធ្នូបាញ់សម្លាប់ជ្រូកព្រៃនោះឲ្យក្សិណក្ស័យមួយរំពេច ។ នៅលើដងខ្លួននោះ​មានគ្រាប់ព្រួញចំនួនពីរ គឺមួយជារបស់អរជុន និងមួយទៀត ជារបស់ព្រានព្រៃឈ្មោះការ៉ាត់ ។ ពេលនោះការឈ្លោះប្រកែកគ្នារវាងអរជុននិងការ៉ាត់បានកើតឡើង ដោយអ្នកទាំងពីរបានប្រកែកយកឈ្នះតែរៀងៗខ្លួនថា «អ្នកដែលសម្លាប់ជ្រូកព្រៃនោះបានមុនគេ គឺខ្លួនយើង » ។ ជម្លោះប្រកែកគ្នាបានបង្កឲ្យមានការសាកល្បងថ្វីដៃ ជាមួយគ្នា ទីបំផុតទើបអរជុន...

សាច់រឿងនេះ បង្ហាញពីវគ្គមួយនៃរឿងរាមកេរ្តិ៍ អំពីចម្បាំងរវាងស្តេចស្វាទាំងពីរដែលជាបងប្អូននឹងគ្នាគឺសុគ្រីពនិង ពាលី ក្រោមសេចក្តីដំណាលថា ៖ នៅខណៈពេលនៃការធ្វើដំណើររបស់ព្រះរាមនិងព្រះលក្ស្មណ៍ ដើម្បីស្វែងរកនាងសីតាដែលត្រូវស្តេចយក្សក្រុងរាពណហ៍ពង្រត់យកទៅ ពួកគេទាំងពីរបានជួបនឹងស្តេចស្វាឈ្មោះសុគ្រីពនៅពាក់កណ្តាលផ្លូវហើយបានធ្វើការសាកសួរគ្នាទៅវិញទៅមក។ សុគ្រីពបានរ៉ាយរ៉ាប់ប្រាប់ព្រះរាមអំពីទុក្ខសោករបស់ខ្លួនថា ៖ ថ្ងៃមួយនៅពេលដែលពាលីបានធ្វើចម្បាំងជាមួយនឹងស្តេចក្របីឈ្មោះ ទុភី ពាលីបានដេញតាមសម្លាប់ក្របីនោះរហូតដល់រូងភ្នំមួយ ប៉ុន្តែមុននឹងចូលទៅក្នុងរូងភ្នំ ពាលីបានប្រាប់ឲ្យខ្លួន(សុគ្រីព) យកផ្ទាំងថ្មបិទភ្ជិតរូងភ្នំភ្លាម ប្រសិនបើឃើញឈាមក្រហមហូរចេញពីខាងក្នុងរូង ព្រោះប្រាកដជាបងត្រូវក្របីទុភីសម្លាប់ បើជាឈាមពណ៌ខ្មៅនោះជាឈាមក្របីទុភី ដូច្នេះដើម្បីកុំឲ្យស្តេចក្របីនោះចេញមកក្រៅបាន ប្អូនត្រូវបិទរូងភ្នំ !។  សុគ្រីពស្តាប់តាមការណែនាំរបស់បង ពាលី ដោយរង់ចាំនៅខាងក្រៅអស់វេលាជាយូរថ្ងៃនៅតែមិនឃើញបងចេញមកទៀត ហើយស្របពេលនេះមានភ្លៀងធ្លាក់ជាខ្លាំង ឈាមពណ៌ក្រហមបានហូរចេញមកខាងក្រៅ​ ខ្លួនឃើញដូច្នេះ ក៏ប្រញាប់បិទរូងភ្នំជិតមិនឲ្យក្របីសុភីចេញមកខាងក្រៅប...

រឿងនេះតំណាលថា ៖ ថ្ងៃមួយស្តេចយក្សក្រុងរាពណ៍បានធ្វើដំណើរមកភ្នំកៃលាសដើម្បីជួបព្រះឥសូរ ប៉ុន្តែនៅពេលមកដល់ជើងភ្នំកៃលាស ឆ្មាំការពារទាំងឡាយមិនអនុញ្ញាតឲ្យព្រះអង្គចូលជួបព្រះឥសូរឡើយ។ ដោយសំអាងលើអំណាចឬទ្ធានុភាពនៃកម្លាំងរបស់ខ្លួនដែលបានទទួលពរពីព្រះព្រហ្ម​ ហើយចង់សាកល្បងបារមីជាមួយព្រះសិវៈផងនោះ ស្តេចយក្សបានលើកអង្រួនភ្នំកៃលាសដើម្បីរំខានការតាំងសមាធិរបស់ព្រះអង្គ។ ពេលនោះ នាងបរវតីដែលជាមហេសីរបស់ព្រះឥសូរ មានសេចក្តីភ័យខ្លាចព្រោះតែភ្នំកៃលាសរញ្ជួយ ព្រះនាងបានមកគង់ក្បែរព្រះឥសូរ ហើយ ទ្រង់ក៏បានលើកនាងដាក់លើភ្លៅ   ព្រះឥសូរមានសេចក្តីក្រេវក្រោធជាខ្លាំងជាមួយនឹងយក្សក្រុងរាពណ៍ ព្រះអង្គក៏ប្រមូលកម្លាំងពីគ្រប់ស្ថានទាំងបី ដែលតំណាងដោយកួរស្រូវកាន់ក្នុងដៃរបស់ព្រះអង្គ ហើយផ្គុំជាកំលាំងសង្កត់ចុះលើភ្នំ ទន្ទឹមនឹងនោះព្រះអង្គបានយកម្រាមជើងចុចលើភ្នំសង្កត់លើយក្សក្រុងរាពណ៍មិនឲ្យកម្រើកបាន ទីបំផុតស្តេចក្រុងរាពណ៍យល់ព្រមទទួលកំហុសចុះចាញ់នឹងបារមីអង្គព្រះឥសូរ ហើយបានច្រៀងអស់រយៈពេល១ពាន់ឆ្នាំទិព្វដើម្បីសុំសេចក្តីអភ័យទោសពីព្រះឥសូរ ។ ក្រុងរាពណ៍អង្រួនភ្នំកៃលាស ប្រាសាទបន្ទាយស្រី

រឿងនេះតំណាលថា បន្ទាប់ពីតាមសម្លាប់កុមារក្រឹស្ណៈមិនបានសម្រេចជាច្រើនដងរួចមក ស្តេចកាំសក្សៈដែលជាឱពុកមា បានប្រើល្បិចកលចុងក្រោយមួយទៀត ដោយបានអញ្ជើញក្មួយ ក្រឹស្ណៈឲ្យចូលមកគាល់ ដើម្បីបង្ហាញនូវសម្មានចិត្តនឹករលឹក ។ មុនពេលមកដល់ស្តេចកាំស្សៈបានបញ្ជាអោយគេយកដំរីកំណាចមួយក្បាលឲ្យឈរចាំនៅខ្លោងទ្វារចូលរបស់រាជវាំង ពេលក្រឹស្ណៈមកដល់ ដំរីនោះរត់មកជាន់ក្រឹស្ណៈទាំងរស់ ប៉ុនប៉ងសម្លាប់ ប៉ុន្តែត្រូវក្រឹស្ណៈផ្ចាញ់ហើយចាប់គ្រវែងដំរីនោះឲ្យរលាយបាត់ទៅ ។ បន្ទាប់មកស្តេចកាំស្សៈ ឲ្យកុមារក្រឹស្ណៈ និងពលរាម ប្រកួតចំបាប់ជាមួយសេនារបស់ខ្លួន ដែលជាអ្នកបោកចំបាប់គ្មានគូប្រៀប ពួកអ្នកបោកចំបាប់ទាំងប្រាំ មានបំណងសម្លាប់កុមារទាំងពីរ ប៉ុន្តែត្រូវបានកុមារទាំងពីរផ្ចាញ់បានទាំងអស់។ ព្រះក្រឹស្ណៈសម្លាប់ស្តេចកំណាចកាំស្សៈ  ដោយដឹងថាមិនអាចផ្ចាញ់កុមារក្រឹស្ណៈតាមល្បិចកលទាំងនោះបាន ស្តេចកាំស្សៈ បានហៅកុមារក្រឹស្ណៈឲ្យមកជិតដើម្បីឱបក្រសោបក្មួយ ។ ស្តេចកាំស្សៈបានចាប់ក្រសោបក្រឹស្ណៈយ៉ាងណែន ដោយបានប្រើកម្លាំងមហិទ្ធិឬទ្ធិរបស់ខ្លួនដើម្បីចាប់ច្របាច់អង្គកាយក្រឹស្ណៈអោយខ្ទេច តែត្រូវក្រឹស្ណៈរើគ្រលែងរួចខ្លួនពីការប៉ុនប៉ងនោះ ហើយក្រឹស្ណៈបានប្រើកាំបិតកាប់សម្លាប់កាត់ក្បា...

រឿងព្រះអគ្និដុតបំផា្លញព្រៃខាន់ដាវៈ (ចម្លាក់ហោជាងនៃហោត្រៃខាងជើងផ្នែកខាងកើត) រឿងនេះតំណាលថា កាលដែលព្រះក្រឹស្ណៈ និងអរជុន កំពុងសម្រាកនៅក្នុងព្រៃ ខាន់ដាវៈ ស្រាប់តែមានតាបសម្នាក់បានដើរសំដៅមករកពួកគេទាំងពីរ ហើយបានអះអាងថា ខ្លួនគឺជាព្រះអគិ្នដែលកំពុងតែស្រេកឃ្លានយ៉ាងខ្លាំងហើយចង់ដុតបំផ្លាញព្រៃខាន់ដាវៈទាំងមូលដើម្បីស៊ីជាអាហារ ប៉ុន្តេត្រូវព្រះឥន្ទ្របង្អុរទឹកភ្លៀងការពារមិត្តភក្តិរបស់គាត់ដែលជាស្តេចនាគឈ្មោះ តស្សក្ក រស់នៅក្នុងព្រៃនោះ ។ ព្រះអគ្និ (ព្រះអគ្គី) សូមអង្វរឲ្យព្រះក្រឹស្ណៈ និង​អរជុន ជួយ​​ ហើយត្រូវបានពួកគេយល់ព្រម​។  ព្រះឥន្ទ្រ គង់លើដំរីក្បាលបី ព្ធរាវ័ន បង្អុរទឹកភ្លៀង ក្រឹស្ណៈនិងអរជុនបានជិះរទេះសេះ ប្រដាប់ដោយអាវុធចម្បាំងដោយដៃចាប់កាន់ធ្នូទិព្វបាញ់ទប់ទល់នឹងអំណាចទឹកភ្លៀងព្យុះផ្គររន្ទះ ដែលបង្កើតឡើងដោយព្រះឥន្ទ្រ។ ព្រះអគិ្នបាននឹងកំពុងបង្កើតភ្លើងឆេះយ៉ាងសន្ធោសន្ធៅបំផ្លាញព្រៃ និងសព្វសត្វ បក្សាបក្សី ម្រឹគីម្រឹគា​និងមច្ឆាជាតិដែលរស់នៅក្នុងទឹកក្បែរៗនោះ ។  អ៌ជន និង ព្រះក្រឹស្ណៈ បាញ់ព្រួញទប់ទឹកភ្លៀង ដើម្បីជួយព្រះឥន្ទ្រពីការដុតបំផ្លាញព្រៃ និងទីជម្រករបស់ស្តេចនាគក៏ដូចជាសត្វព្រៃនានាផងនោះ​ ...

លំពែងមោកស័ក្តិ កុម្ភកាណ៌ដែលត្រូវជាប្អូនបង្កើតរបស់ក្រុងរាពណ៌ បានប្រើលំពែងមោកស័ក្តិដើម្បីគប់ទៅលើព្រះល័ក្ស្មណ៍ នៅពេលដែលព្រះល័ក្ស្មណ៍ត្រូវមួយលំពែងនេះហើយ ព្រះអង្គក៏ដួល ហើយលំពែងនោះក៏ដុះទៅជាដើមឈើធំមួយ ដោយអាណិតព្រះអនុជ ព្រះរាមក៏ព្យាយាមដកលំពែងនោះចេញ តែដកមិនរួច ព្រោះថាវាដុះចាក់ឬស ។ លំពែងមោកស័ក្កិ ដោតជាប់នឹងទ្រូងព្រះល័ក្ម្សណ៍ នៅប្រាសាទអង្គរវត្ត វិភេសន៍ ជាប្អូនរបស់ក្រុងរាពណ៍ ដែលចូលដៃជាមួយព្រះរាម បានប្រាប់ថា គេត្រូវព្យាបាលព្រះល័ក្ស្មណ៍ដោយរុក្ខជាតិឱសថមួយ ដែលមានដុះនៅលើភ្នំតិណជាតិ នៅក្បែរភ្នំកៃលាស ហើយត្រូវបេះយកថ្នាំនោះមកព្យាបាលឲ្យបានមុនព្រះអាទិត្យរះ ។ ហ នុមានក៏ទទួលបេសកកម្មនេះ ដោយជាដំបូងហនុមានបានហោះទៅវិមានព្រះអាទិត្យ ដើម្បីព្រលែងសេះអូសរទេះរបស់ព្រះអាទិត្យជាមុនសិន ដើម្បីពន្យាពេលព្រះអាទិត្យរះ បន្ទាប់មកហនុមានក៏ហោះទៅកាន់ភ្នំតិណជាតិ ដោយហនុមានមិនអាចរកឃើញរុក្ខជាតិថ្នាំនោះបាន ហើយដោយខ្លាចយឺតពេលទៀតនោះ ហនុមានក៏កាច់យកភ្នំតិណជាតិមួយទាំងមូល ដោយទ្រវាយកមកកាន់បន្ទាយរបស់ទ័ពពានរ នៅលើកោះលង្កា ។ គ្រាន់តែហនុមានទ្រភ្នំហោះមកជិតភ្លាម លំពែងមោកស័ក្តិក៏អស់ឫទ្ធិ ហើយព្រះល័ក្ស្មណ៍ក៏ដឹងខ្លួន និងជាសះស្បើយឡើងវិញ ។ ចម្លា...

រឿងភិមចាប់ហែកស្តេច ចរស្វត ក្នុងរឿងមហាភារតយុទ្ធ  រឿងនេះដំណាលថា ដើម្បីរៀបចំអភិសេក​ យុធិស្ឋិ (បងប្រុស របស់បណ្ឌពទាំង៥) ជាស្តេចនៃចក្រវាលបាន ចាំបាច់ត្រូវតែមានការគាំទ្រពីស្តេចគ្រប់នគរ ដូច្នេះបងប្អូនបាណ្ឌពទាំង៥ ដោយមានព្រះក្រឹស្ណៈជួយជ្រោមជ្រែងផងនោះបានពិភាក្សាគ្នាដើម្បីស្វែងរកការគាំទ្រពីគ្រប់នគរ ប៉ុន្តែមាននគរមួយដែលដឹកនាំដោយស្តេច ចរស្វត មិនព្រមចុះចូលជាមួយនគរណាមួយឡើយ ។ ថ្ងៃមួយ ក្រឹស្ណៈ អរជុន និងភិម បានធ្វើដំណើរមកកាន់នគររបស់ស្តេច ចរស្វត ហើយសុំឲ្យទទួលស្គាល់នូវអំណាចរបស់ក្រុមបាណ្ឌពទាំង៥ ប៉ុន្តែត្រូវបាន ចរស្វត បដិសេធ។ ស្តេចនោះមានកំណើតពីផ្លែប៉ោមពីរចំហៀងផ្គុំចូលគ្នាបង្កើតជាអង្គកាយតែមួយ ហើយមានអំណាចអស្ចារ្យណាស់។ ស្តេចអង្គនោះបានចាប់ក្សត្រ៩៩អង្គដាក់ក្នុងគុកក្រោមដី ដើម្បីបូជាយញ្ញធ្វើឲ្យខ្លួនមានអំណាចអមតៈ ។​ ដោយមិនអាចបញ្ចុះបញ្ចូលបាន និងដោយអាងឬទ្ធិអំណាចរៀងៗខ្លួន ស្តេចចរស្វតបានសម្រេចជ្រើសរើសយកភិម ជាដៃគូប្រយុទ្ធស្លាប់រស់ មួយទល់នឹងមួយ ។ ភិមនិងស្តេច ចរស្វត បានប្រយុទ្ធគ្នាអស់រយៈពេលយ៉ាងយូរ នៅតែមិនអាចសម្លាប់ស្តេច ចរស្វត បានទោះបីជាភិមខំប្រឹងចាប់បោកចាប់ហែកស្តេចនោះ ជាពីរបីកំណាត់ហើយគ្រវែងចោលចេញពីគ្នាយ៉ាងណាក៏ដោយ...

ឆាកប្រយុទ្ធរវាង ទុរយោធន៍ និង ភីម ភីម បានធ្វើពាក្យសម្បថឲ្យនាង ទ្រៅបទី ថា គេនឹងសម្លាប់ ទុរយោធន៍ ឲ្យខាងតែបាន ពីព្រោះថា ទុរយោធន៍ បានបញ្ជាឲ្យប្អូនរបស់ខ្លួន គឺ ទុហសាសន ចាប់សម្រាតនាង ទ្រៅបទី នៅកណ្តាលទីជំនុំមន្ត្រី ដោយសារតែបងប្រុសរបស់ ភីម គឺ យុធិស្ធិរ បានយកនាង ទ្រៅបទី ទៅភ្នាល់ក្នុងល្បែងបាស្កា ជាមួយទុរយោធន៍ ។ នៅថ្ងៃចុងក្រោយនៃមហាភារតយុទ្ធ ដោយមេទ័ពខាងកុរុវ ត្រូវបានគេចាប់ខ្លួនអស់ ទុរយោធន៍ ក៏បានលួចរត់ ទៅពួនលាក់ខ្លួននៅក្នុងបាតស្រះមួយ ពួកបណ្ឌវដឹងក៏មកអញ្ជើញ ទុរយោធន៍ ឡើងមកច្បាំងតទល់មួយនឹងមួយ ភីម បានស្នើសូមប្រយុទ្ធដោយដំបងជាមួយនឹង ទុរយោធន៍ ។ ភីម បានវាយបំបាក់ភ្លៅ (ជង្គង់) របស់ទុរយោធន៍ ដែលខុសទៅនឹងច្បាប់នៃការប្រយុទ្ធ គឺមិនត្រូវវាយប្រហារចាប់ពីចង្កេះចុះក្រោមនោះទេ ហេតុនេះហើយដើម្បីពិន័យទៅនឹងអំពើល្មើសរបស់ ភីម ពលរាម ដែលត្រូវជាបងប្រុសរបស់ ព្រះក្រឹស្ណៈ និងជាអាជ្ញាកណ្តាលនៃការចម្បាំងនោះ បានលើកនង្គ័លរបស់ព្រះអង្គបម្រុងនឹងវាយប្រហារទៅលើ ភីម តែត្រូវបានព្រះក្រឹស្ណៈឃាត់ទាន់ ក្រឹស្ណៈ ពន្យល់ប្រាប់ ពលរាម ថា ភីម ធ្វើនេះគឺត្រឹមត្រូវហើយ គឺគេធ្វើដើម្បីបំពេញនូវពាក្យសម្បថរបស់គេ ហើយ ភីម មិនអាចសម្លាប់ ទុរយោធន៍ ដោយវាយលើកន្ល...

បងប្អូនបង្កើតវាយដណ្តើម នាងអប្សរាតិលោត្តមា បន្ទាប់ពីអ៌ជូន ចូលទៅប្រកួតលើកធ្នូបាញ់ចំគោលដៅ ហើយបានទទួលព្រះនាងទ្រៅបទី ជាមហេសី នៅពេលបងប្អូនបណ្ឌវៈទាំងប្រាំនាក់ត្រឡប់មកដល់វិញ គ្រាន់តែបានឮថាអ៌ជូនទទួលបានរង្វាន់ ព្រះមាតារបស់ពួកគេក៏បានប្រាប់ឲ្យអ៌ជូនចេះបែងចែករង្វាន់នោះឲ្យដល់បងប្អូនទាំងបួននាក់ទៀតឲ្យបានស្មើៗគ្នា ដោយព្រះមាតារបស់ពួកគេមិនទាំងបានងាកមើលដឹងថារង្វាន់នោះជានាងទ្រៅបទីនោះទេ ។ ហេតុដូច្នេះបងប្អូនបណ្ឌវៈទាំងប្រាំ ក៏ទទួលស្គាល់ថានាងទ្រៅបទី គឺជាភរិយារបស់ពួកគេគ្រប់គ្នា ដោយខ្លាចក្រែងថាបងប្អូនបណ្ឌវៈទាំងប្រាំនាក់ នឹងឈ្លោះទាស់ទែងគ្នាដណ្តើមនាងទ្រៅបទី ឬសីនារាដ ក៏បាននិមន្តមកដាស់តឿន ដោយលើកឡើងអំពីរឿងបងប្អូនអសុរាពីរនាក់ គឺសុន្ទៈ និងឧបសុន្ទៈ ដែលបានវាយសម្លាប់បងប្អូនឯងដណ្តើមនាងទេពអប្សរតិលោត្តមា ។ រឿងរបស់អសុរាទាំងពីរនេះមានដំណាលថា សុន្ទៈ និងឧបសុន្ទៈ គឺជាបងប្អូនបង្កើតនឹងគ្នា ដែលស្រឡាញ់ស្មោះស្ម័គ្រគ្នាណាស់ រហូតដល់បែងចែកនគរគ្នាគ្រប់គ្រង បែងចែកកៅអីឲ្យគ្នាអង្គុយ បែងចែកគ្រែគ្នាដេក ។ នៅសម័យថ្ងៃមួយអសុរាទាំងពីរបានធ្វើតបៈ ដើម្បីសូមពរពីព្រះព្រហ្ម កុំឲ្យមាននរណាអាចសម្លាប់ពួកគេទាំងពីរបានឡើយ ព្រះព្រហ្មក៏ផ្តល់ពរនោះឲ្យពួក...

យក្សវីរាធចាប់នាងសីតា ( រឿងរាមកេរ្តិ៍) វគ្គមួយនៅក្នុងរឿងរាមាយាណៈ ឬរឿងរាមកេរ្តិ៍ ហើយត្រូវបានសិល្បករជាងចម្លាក់យកមកឆ្លាក់នៅប្រាសាទនានាជាច្រើន។ រឿងនេះទិនានដូចតទៅនេះ ៖  ខណៈពេលព្រះរាមនិងនាងសីតា អមដំណើរដោយព្រះអនុជ លក្ម្សណ៍ ត្រូវបាននិរទេសចេញពីមហានគរហើយត្រូវធ្វើដំណើរផ្សងព្រេងនៅតាមព្រៃស្រោង ក៏បានជួបជាមួយនឹងយក្សវីរាធ។ យក្សវីរាធ ឆក់នាងសីតា កំណើតដើមរបស់យក្សវីរាធនេះ គឺជាទេវតូរដន្ត្រីនៅស្ថានទេវលោក​ បានទៅលេងភ្លេងនៅស្ថានស្តេចទេពឈ្មោះ វេស្សរ ជាញឹកញាប់ដែលស្តេចទេពនេះមានអគ្គមហេសីឈ្មោះនាងរុំភា លុះក្រោយមកទេវតូដន្ត្រីរូបនេះក៏បានលួចសាហាយស្មន់ជាមួយនាងរុំភា ។  កាលបើបានដឹងអំពីបញ្ហានោះមក ស្តេចទេពក៏បានដាក់បណ្តាសាដល់ទេវតូដន្ត្រីឲ្យក្លាយជាយក្ស ប៉ុន្តែអាចរួចពីបណ្តាសានេះបាន លុះត្រាណាអវតារទី៧របស់ព្រះវិស្ណុជាព្រះរាម សម្លាប់យក្សនេះដោយដុតឬកប់ទាំងរស់ ។  ក្នុងដំណើរផ្សងព្រេងនោះ នៅពេលឃើញព្រះរាម នាងសីតា និង ព្រះលក្ម្សណ៍ ដើរឆ្លងកាត់  ព្រៃកន្លែងខ្លួន យក្សវីរាធក៏បានចាប់ឆក់យកនាងសីតា ។ ពេលនោះឆាកប្រយុទ្ធរវាងព្រះរាម ព្រះលក្ម្សណ៍និងយក្សវីរាធ ក៏បានកើតឡើង​។ ទីបញ្ចប់ព្រះរាមព្រះលក្ម្សណ៍ក៏បានផ្ចាញ់យក្សនេ...

អវតារទី១០របស់ព្រះវិស្ណុ កល្កិន សម្លាប់មេទ័ពយក្ស យោងតាមសាច់រឿងរបស់កល្កិនបុរាណមួយបានតំណាលថា យក្សជាបងប្អូនភ្លោះពីរនាក់ឈ្មោះកូកា និង វិកូកា ដែលជាមេទ័ពរបស់អសុរ​ កាលី បានធ្វើពិធីតបៈយោគៈដើម្បីសុំពរពីព្រះព្រហ្មនូវជីវិតអមតៈ ប៉ុន្តែមិនបានសម្រេច ព្រះព្រហ្មក៏ជំនួសនូវពរថា ពួកឯងទាំងពីរអាចរលាយចូលគ្នាតែមួយបានហើយគ្មានអាវុធណាមួយក្នងស្ថានទាំងបីអាចសម្លាប់បានឡើយ ។  កល្កិនដៃ៤ សម្លាប់បងប្អូនយក្ស កូកា និង​វិកូកា  ថ្ងៃមួយយក្សទាំងពីរបានពើបប្រទះនូវការប្រយុទ្ធជាមួយនឹងកល្កិនខ្លួនមនុស្សក្បាលសេះ ដែលជាអវតារទី១០របស់ព្រះវិស្ណុ (  អវតារទាំង១០របស់ព្រះវិស្ណុ ) ។ ក្នុងឈុតឆាកប្រយុទ្ធដ៏យូរអង្វែងនោះ ពួកគេទាំងពីរបានសម្តែងនូវអភីនីហារជាច្រើនដើម្បីទប់ទល់នឹងកល្កិន ទីបំផុតទើបព្រះព្រហ្មបានចុះមកប្រាប់កល្កិនអំពីពររបស់ព្រះអង្គដែលបានផ្តល់ដល់ពួកយក្សទាំងពីរថា អ្នកដែលអាចសម្លាប់យក្សទាំងពីរនេះបានដរាបណា ត្រូវបំបែករាងកាយពួកគេទាំងពីរឲ្យនៅដាច់ពីគ្នាជាមុនសិន​ ហើយត្រូវសម្លាប់រាងកាយទាំងពីរក្នុងពេលតែមួយឬតំណាលគ្នា ។ ពេលនោះ កល្កិនបានយល់នូវចំណុចខ្សោយរបស់អ្នកទាំងពីរ កល្កិនក៏ចាប់ផ្តើមរកល្បិចកលបំបែកពួកគេ​ ដោយផ្លុំពួកគេទាំងពីរនាក...

អវតារទី៤របស់ព្រះវិស្ណុ នរសឹង្ហ សម្លាប់យក្ស ហិរណ្យក្សៈសិបុ Hiranyakashipu រឿងនេះដំណាលថា កាលពីព្រេងនាយមានស្តេចយក្សមួយអង្គឈ្មោះ ហិរណ្យក្សៈសិបុ ប្រកបដោយឬទ្ធិអំណាចអស្ចារ្យ​​  ដោយបានទទួលពរពីព្រះព្រហ្មបួនប្រការ ៖  ​​ មិនមានមនុស្ស​ សត្វ ឬ អាទិទេពណាមួយអាចសម្លាប់បានឡើយ ។​ អាវុធគ្រប់ប្រភេទមិនអាចសម្លាប់បានឡើយ ។ មិនអាចស្លាប់ទោះនៅពេលព្រឹក ថ្ងៃ និងយប់ ។ មិនអាចស្លាប់ទោះនៅក្នុង ឬនៅក្រៅរាជដំណាក់ និងលើដីឬលើអាកាស ។ ក្រោយពីបានទទួលពរនោះភ្លាម ស្តេចយក្ស ហិរណ្យក្សៈសិបុ បានចេញបញ្ជាអោយឲ្យប្រជារាស្ត្រនៅទូទាំងនគរបញ្ឈប់នូវការគោរពដល់ព្រះវិស្ណុ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ស្តេចយក្សនេះ តែងប្រើប្រាស់អំណាចរបស់ខ្លួនធ្វើទុក្ខទោសចំពោះមនុស្សសត្វពពួកព្រាហ្មទាំងឡាយ និងពពួកអាទិទេពណាដែលគោរពដល់ព្រះវិស្ណុឲ្យបាក់បបខ្លបខ្លាចហើយពួកគេទាំងនោះត្រូវតែបែរមកគោរពខ្លួនជាស្តេចនៃអាទិទេព បើមានម្នាក់ណាជំទាស់ នឹងត្រូវសម្លាប់ចោល ។​ ដូច្នេះទាំងនៅស្ថានមនុស្សនិងស្ថានទេវលោក​ កើតនូវកោលាហល ជ្រួលច្របល់គ្រប់ទិសទី ។ ដោយមិនអាចទ្រាំទ្រនឹងទង្វើគ្មានមេត្តាធម៌របស់ស្តេចយក្សតទៅទៀត ពពួកអាទិទេពបាននាំគ្នាទៅសុំសេចក្តីអន្តរាគមន៍ពីអង្គព្រះវិស្ណុ។  ...

ព្រះឥសូររាំបំផ្លាញសម្រស់នាង គីរីកាឡាមាយា រឿងនិទាននេះដំណាលថា ៖ កាលពីដើមឡើយនាង គីរីកាឡាមាយា ជាស្ត្រីម៉េម៉ាយមានរូបសម្រស់សម្ផស្សឆើតឆាយលើសស្រីទាំងអស់លើលោក កាលបើក្សត្រគ្រប់នគរបានឃើញនាងហើយ រមែងចាប់ចិត្តមេត្រីចង់បាននាងមកធ្វើជាគូគ្រង ។ ក្សត្រទាំងនោះបានរៀបចំធ្វើសឹកសង្គ្រាមដើម្បីដណ្តើមយករូបនាង មកធ្វើជាមហេសី។ នគររបស់នាងគីរីកាឡាមាយា ស្ថិតនៅភាគខាងជើងភ្នំហេមពាន្ត។ នាងមានការព្រួយបារម្ភ យ៉ាងខ្លាំងថាប្រាកដជានឹងមានសង្គ្រាមប្រល័យលោក​កើតឡើងរវាងក្រុមក្សត្រទាំងនោះ ហើយនាងគិតថា​រឿងហេតុទាំងនេះ កើតឡើងដោយសារតែសម្រស់របស់នាង បើដូច្នេះមែន មានបាបកម្មធ្ងន់ធ្ងរណាស់ ដាច់ខាតត្រូវតែបំផ្លាញរូបឆោមអនង្គ របស់នាងចោលទើបអាចសង្គ្រោះលោកឲ្យមានសេចក្តីសុខបាន។ គិតដូច្នេះហើយ នាងបានសម្រចរៀបចំធ្វើពិធីយាងអង្គព្រះឥសូរឲ្យចុះមកបំផ្លាញសម្រស់របស់នាង។ នៅក្នុងពិធីនោះនាងបានអញ្ជើញក្សត្រគ្រប់អង្គគ្រប់នគរទាំងអស់ឲ្យមកចូលរួមជួបជុំពិភាក្សាដោយសន្តិវិធី។ ព្រះឥសូររាំបំផ្លាញសម្រស់នាង គីរីកាឡាមាយា គ្រាន់តែបានឃើញសម្រស់នាង គីរីកាឡាមាយា ភ្លាមស្តេចគ្រប់អង្គ កើតឡើងនូវអារម្មណ៍វក់វីស្ទើរឆ្កួតលីលា ដោយអ្នកខ្លះមានអារម្មណ៍អណ្តែតអណ្តូងហើយគិតថា ទោះបីជាអញ មិនបា...

រឿងព្រះក្រឹស្ណៈ សម្លាប់យក្សដំរីនិងតោ  រឿងនេះតំណាលថា ៖ កាលដែលព្រះក្រឹស្ណៈ អាយុទើបបាន៧ឆ្នាំ ស្តេចយក្សកាំស្សៈដែលត្រូវជាឪពុកមា បានបញ្ជាឲ្យបីសាចដំរីនិងបីសាចតោតាមសម្លាប់។ (ព្រះក្រឹស្ណៈ ជាអវតារទី៨របស់ព្រះវិស្ណុ ) ទីបំផុត ក្រឹស្ណៈ បានសម្លាប់ដំរីនោះវិញ ដោយព្រះអង្គបានឈាន២៣ជំហានដើម្បីចាប់បោកសម្លាប់សត្វដំរីនោះ ប៉ុន្តែនៅតែមិនស្លាប់។ លុះដល់ជំហានទី២៤ទើបព្រះអង្គឈ្វេងយល់ពីជីវិតរស់នៃការដកដង្ហើមរបស់ដំរីនោះបាន ព្រះអង្គបានចងប្រមោយដំរីដើម្បីបិទច្រមុះ បានកាច់ភ្លុកដំរី និងច្របាច់មាត់របស់ដំរីជិត ចុងក្រោយគឺជំហានទី២៥ ក្រឹស្ណៈ បានចាប់បោកដំរីនោះផ្ទប់ទៅនឹងដី ទើបបីសាចដំរីនោះបានរលាយរូបកាយបន្តិចម្តងៗរហូតដល់រលាយបាត់ទៅ ។​ រីឯបីសាចតោក៏មានមហិទ្ធិឬទ្ធិខ្លាំងអស្ចារ្យ  គ្មានអ្វីអាចសម្លាប់បាន ប៉ុន្តែត្រូវព្រះក្រឹស្ណៈ ចាប់កន្ទុយរបស់បីសាចតោនោះបាន រួចដករោមម្តងមួយសរសៃៗ រហូតអស់រោមពីកន្ទុយ ទើបបីសាចតោនោះរលាយរូបកាយពីលោកទាំងបីនេះបាត់ទៅ ។ 

ឧមាមហេស្វរៈ រឿងនេះដំណាលថា កាលព្រះឥសូរកំពុងតាំងសមាធិនៅលើភ្នំ កៃលាស ស្រាប់តែនៅចំពោះមុខព្រះអង្គមានផុសចេញចូវទេពធីតាមួយអង្គព្រះនាម  ឧមា ដែលមានកំណើតចេញពីតំណក់ទឹកសន្សើមរបស់ស្ថានទាំងបីផ្សំធាតុចូលគ្នា ភ្លាមនោះ ព្រះឥសូរ ក៏ចាប់ចិត្តស្រលាញ់នាង ឧមា មួយរំពេច ប៉ុន្តែព្រះនាងបានពោលថា បើព្រះអង្គពិតជាស្រលាញ់ទូលបង្គំមែន ទូលបង្គំសូមស្នើអោយមានវត្ថុពិសេសមួយធើ្វជាសាក្សីនៃសេចក្តីស្រលាញ់លើកដំបូងរបស់ព្រះអង្គមកលើខ្ញុំម្ចាស់នេះ។ ស្រាប់តែពេលនោះ មានរូបគោមួយដែលលេចចេញរូបរាងមិនពេញលក្ខណៈផុសនៅក្នុងកម្រងផ្កាទិព្វអណ្តែតលើលំហអាកាស ជួនឃើញខ្លួន ជួនឃើញស្នែង ជួនឃើញមុខមាត់ ជូនឃើញជើង ជួនឃើញកន្ទុយ ។ ពេលនោះនាង ឧមា​  បានសុំឲ្យព្រះឥសូរផ្គុំរូបគោនោះឲ្យមានរូបរាងពេញលេញនិងមានជីវិតឡើង ព្រះឥសូរ  ក៏យល់ព្រមហើយចាប់ផ្តើមរៀបចំពិធីផ្គុំធាតុគោ ដើម្បីជាចំណងដៃក្នុងពិធីមង្គលនោះ។​ជាកិច្ចចាប់ផ្តើម ព្រះឥសូរ  បានស្នើសុំនូវតំណក់ទឹកសន្សើមនៅលើដងខ្លួនរបស់ព្រះនាង ឧមា និងដំណក់ទឹកភ្នែករបស់បក្សីគ្រុឌ ដែលរក្សានៅលើថ្ងាសរបស់អង្គព្រះព្រហ្ម បន្ទាប់មក ព្រះឥសូរ  បានស្នើសុំនូវវត្ថុទិព្វមួយទៀត គឺឆព្វណ្ណរង្សីទាំង៦ពណ៌របស់អង្គ ព្រះវិស្ណុ ភ្លាម...

ក្រៅពីក្បាច់ក្បូរលម្អប្រាសាទដូចជាក្បាច់ផ្កាភ្ញី ផ្កាភ្លើង ។ល។​ ទេវកថាក៏ចូលរួមយ៉ាងសំខាន់ដល់សោភ័ណភាពនៃប្រាសាទ និងដោយហេតុថា ប្រាសាទទាំងនោះតំណាងឲ្យស្ថានអាទិទេព ទើបស្ថាបត្យករ ក៏ដូចជាសីល្បករជាងចម្លាក់បានយកសាច់រឿងទេវកថាទាំងនោះមកឆ្លាក់ពាសពេញប្រាសាទ។ រឿងដែលឆ្លាក់ច្រើនជាងគេ គឺរឿងទេវកថា ស ង្គ្រាមអាទិទេពនិងអសុរា រឿងមហាភាតរយុទ្ធ និងរឿងរាមាយាណ ឬរឿងរាមកេរ្តិ៍ ។ ក្នុងអត្ថបទនេះ​ខ្ញុំលើកយក រឿងសង្គ្រាមរវាងទេពនិងអសុរ មកបកស្រាយ ព្រោះចម្លាក់នៃរឿងនេះ​មានឆ្លាក់នៅជាច្រើនប្រាសាទ ក្នុងនោះ នៅប្រាសាទបន្ទាយស្រីគឺមានឆ្លាក់នៅលើផ្តែរយ៉ាងធំស្អាតជាងប្រាសាទដទៃ ដែលឆ្លាក់នៅសសរពេជ្រ ឬសសរផ្អោបប៉ុណ្ណោះ។ យោងតាមសាច់រឿងទេវកថាមួយតំណាលថា កាលពីយូរលង់ណាស់មកហើយ មានចម្បាំងដ៏កាចសាហាវរវាងពួកអសុរនិងពួកអាទិទេព នៅក្នុងចម្បាំងនោះ កូនប្រុសរបស់អសុរបានស្លាប់ទាំងអស់។ ដោយខ្វល់ខ្វាយនឹងសេចក្តីវិនាសនេះ​ ស្តេចយក្សក៏អោយកូនស្រីរបស់ខ្លួនទៅធ្វើសមាធិដើម្បីសំពរពី ព្រះព្រហ្ម ។ កូនស្រីរបស់យក្សនោះក៏បានប្រែក្រឡាខ្លួនទៅជាសត្វក្របី ហើយអង្គុយនៅចន្លោះភ្នក់ភ្លើងទាំង៥។ ការប្រតិបត្តិដ៏អស្ចារ្យនេះ បានធ្វើអោយរំជើបរំជួលដល់ស្ថានទាំងបី ជាពិសេសពួកអាទិទេពនិងព្រះឥន្ទ្រ ...

ខ្មែរបានទទួលឥទ្ធិពលពីឥណ្ឌាតាំងពីសម័យបុរេអង្គរមកម្លេះ ជាពិសេសគឺវិស័យសាសនា និង របបគ្រប់គ្រងរដ្ឋ។ ដូច្នេះហើយនៅតាមប្រាសាទបុរាណនានាគេឃើញមានចម្លាក់ទាក់ទងទៅនឹងរឿងទេវកថាបែបព្រហ្មសាសនានិងរឿងទាក់ទងនឹងពុទ្ធសាសនាជាច្រើនឆ្លាក់នៅតាមផ្តែរ សសរពេជ្រ ជញ្ជាំង ស្ទើរគ្រប់កន្លែងនៃប្រាសាទ។ នៅក្នុងនោះ រឿងទេវកថាពីររឿងដែលមានប្រជាប្រិយភាពជាងគេ ត្រូវបានបុព្វបុរសខ្មែរយកមកឆ្លាក់ជាសាច់រឿងខ្លីៗនៅពាសពេញផ្ទៃប្រាសាទនានា គឺរឿងរាមាយាណៈ ឬរឿងរាមកេរ្តិ៍ និងរឿង មហាភារតយុទ្ធ ដូចដែលមានចម្លាក់នៅលើផ្ទាំងជញ្ជាំងនៃថែវប្រាសាទអង្គរវត្តជាភស្តុតាងស្រាប់។ ក្នុងអត្ថបទនេះ ខ្ញុំលើកយកវគ្គមួយនៅក្នុងរឿង មហាភាតរយុទ្ធ មកបកស្រាយ ព្រោះមានចម្លាក់ជាច្រើនត្រូវបានឆ្លាក់នៅតាមប្រាសាទ គឺវគ្គ ព្រះក្រឹស្នៈ ដែលជាអវតារទី៨ របស់ព្រះវិស្ណុ សំលាប់យក្សកិស៊ិ ។ សាច់រឿងមានដូចតទៅនេះ ៖ ស្តេចកំណាចកាំស្សៈ ដែលជាឪពុកមារបស់កុមារក្រឹស្នៈ បានព្យាយាមបញ្ជាអោយសេនារបស់ខ្លួនតាមសំលាប់ក្រឹស្នៈម្តងហើយម្តងទៀតព្រោះបារម្ភខ្លាចក្រឹស្នៈ ដណ្តើមអំណាចពីខ្លួននៅថ្ងៃណាមួយ ប៉ុន្តែមិនដែលបានជ័យជំនះម្តងណានោះឡើយ។ ព្រះក្រឹស្នៈប្រយុទ្ធជាមួយយក្សកិស៊ិ (ប្រាសាទ បាគង) មានម្តងនោះ ស្តេចកំណាចកាំស្សៈ...

King SuryavaramanII ប្រាសាទអង្គរវត្ត ដែលជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់ប្រទេសកម្ពុជា ជាមរតករបស់បុព្វបុរសខ្មែរនាសម័យអង្គរ ជាដួងព្រលឹងជាតិខ្មែរដ៏មានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន ជាមោទនភាពរបស់ជាតិខ្មែរយ៉ាងពិតប្រាកដ ដែលបានកសាងឡើងនៅចុងសតវត្សទី១២ ក្នុងរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទសុរិយវរ្ម័នទី២ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់លទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនា និកាយព្រះវិស្ណុ ។ ក្រៅពីសំណង់ប្រាសាទដ៏មហិមាសង់ពីថ្មបាយក្រៀមនិងថ្មភក់  ប្រាសាទអង្គរវត្ត នៅមានក្បាច់ចំលាក់ដ៏អស្ចារ្យ ពិព៌ណនាអំពីរឿងរ៉ាវផ្សេងៗទាក់ទងទៅនឹងទេវកថា ទេពអប្សរ មនុស្ស​ សត្វ និងរឿងរ៉ាវទាក់ទងនឹងប្រវត្តិសាស្ត្រខ្លះៗផងដែរ ដូចជាចំលាក់ក្បួនទ័ពរបស់ព្រះបាទសុរិយវរ្ម័នទី២នៅថែវខាងត្បូងជាដើម ។ តើចំលាក់របស់ព្រះបាទសុរិយវរ្ម័នទី២ និងក្បួនទ័ពរបស់ព្រះអង្គមានអ្វីអស្ចារ្យខ្លះ សូមវិភាគនិងស្រាវជ្រាវទាំងអស់គ្នា ! សូមធ្វើការទស្សនាបញ្ច្រាសនឹងដំណើរទ្រនិចនាឡិកា មានន័យថាពីស្តាំទៅឆ្វេង ! ពេលលោកអ្នកឆ្លងកាត់រានហាលដែលនៅខាងមុខប្រាសាទរួច​ នោះលោកអ្នកនឹងស្ថិតនៅជាន់ទី១នៃប្រាសាទនេះ ! សូមបត់ទៅខាងស្តាំដៃដើម្បីទស្សនា ! អ្វីដែលអ្នកបានឃើញនៅថែវខាងលិចឆៀងខាងត្បូងគឺជាចំលាក់ដែលរៀបរាប់អំពីរឿងទេវកថា ដែលមានចំណងជើងថា មហាភតរយុទ្ធ...

ប្រាសាទតាព្រហ្ម Ta Prohm Temple ប្រាសាទតាព្រហ្ម ជាប្រាសាទមួយដែលបានកសាងឡើងក្នុងរជ្ជកាល ព្រះមហាក្សត្រមួយអង្គព្រះនាម ជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅចុងសតវត្សទី១២ ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ១១៨៦ គ.ស ដើម្បីឧទ្ទិសថ្វាយដល់ព្រះមាតារបស់ព្រះអង្គក្រោមរូបភាពជាប្រាជ្ញាបរមិតា ។​ ប្រាសាទតាព្រហ្ម គឺជាប្រាសាទបែបព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន មានប្រាង្គចំនួន៣៩ ហ៊ុំព័ទ្ធទៅដោយកំពែងថ្មបាយក្រៀម៥ជាន់ កំពែងខាងក្រៅបង្អស់មានប្រវែង ១០០០ម៉ែត្រ x ៧០០ម៉ែត្រ  មានគោបុរៈ នៅគ្រប់ទិសទាំង៤​ អមដោយព្រហ្មមុខ៤ ប៉ុន្តែនៅសល់តែទិសខាងលិច និងខាងជើងប៉ុណ្ណោះ។  តាមសិលាចារិកនៅប្រាសាទនេះ បានអោយដឹងអំពីព័ត៌មានសំខាន់ជាច្រើនទាក់ទងនឹងទំហំនិងមុខងាររបស់ប្រាសាទ  ដូចជា​ ប្រាសាទតាព្រហ្មមានភូមិចំណុះចំនួន៣១៤០ភូមិ មានមនុស្សចំនួន ៧៩៣៦៥នាក់​ អ្នកមើលថែប្រាសាទ មានដូចជារាជគ្រូ ១៨នាក់ មន្ត្រី២៧៤០នាក់ ជំនួយការ ២២០២នាក់ និងអ្នករបាំចំនួន៦១៥នាក់ ។ ចំណែកឯទ្រព្យសម្បត្តិមានដូចជា ចានមាសដែលមានទំងន់ជាង៥០០គីឡូក្រាម មានពេជ្រ៣៥៣៥គ្រាប់ គុជខ្យង ៤០៦២០គ្រាប់ ត្បូងមានតំលៃ ៤៥៤០គ្រាប់ ស្បៃពីប្រទេសចិន ៨៧៦ សូត្រចំនួន ៥១២ និងក្លស់ចំនួន ៥២៣ ។ ប្រាសាទតាព្រហ្ម ស្ថិតនៅក្នុងវង់តូច ចន្លោះប្...

អវតារព្រះវិស្ណុ អាទិទេពធំទាំងបីរបស់ព្រហ្មញ្ញសាសនា មានព្រះឥសូរ ព្រះវិស្ណុ និងព្រះព្រហ្ម ដោយព្រះព្រហ្មមានតួនាទីបង្កើតពិភពលោក និងប្រៀនប្រដៅ មនុស្សលោក ចំណែកព្រះឥសូរ ឬព្រះសិវៈមានតួនាទីបំផ្លាញ ឬរំលាយពិភពលោកទៅវិញ នៅពេលដែលជីវិតនៅលើលោកមិនប្រព្រឹត្តទៅតាមគន្លងធម៌ ដោយឡែកព្រះវិស្ណុ មានតួនាទីមើលថែការពារពិភពលោក និងសង្គ្រោះពិភពលោកពីហេតុភេទមិនគួរគប្បីទាំងឡាយ ។ ដោយសារតួនាទីជាអ្នកមើលថែពិភពលោកនេះហើយ នៅពេលដែលភពផែនដីមានរឿងហេតុអ្វីកើតឡើង ព្រះវិស្ណុ ក៏បំណែងភាគជាអវតារ មកចាប់បដិសន្ធិលើភពផែនដី ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងសភាវៈអាក្រក់ បញ្ចៀសនូវគ្រោះមហន្តរាយទាំងឡាយ សរុបទៅមានចំនួន ៩លើកមកហើយ ហើយព្រះអង្គនឹងមកបែងភាគជាអវតារពាជីមុខ ឬកល្កិន ដើម្បីមកសង្គ្រោះពិភពលោកម្តងទៀតដែលជាលើកចុងក្រោយ នៅចុងសម័យកលីយុគ គឺយុគសម័យដែលយើងរស់នៅនេះ (តាមកាលប្បវត្តិក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា គេចែកយុគជាបួន ដែលយើងសព្វថ្ងៃស្ថិតនៅយុគទី ៤ ចុងក្រោយគេ) ។ ពាក្យថាអវតារនេះ មិនដូចជាពាក្យជាតកនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនានោះទេ អវតារ គឺគ្រាន់តែជាការបែងភាគតែប៉ុណ្ណោះ ឧទាហរណ៍ដូចជាព្រះវិស្ណុដកយកសរសៃសក់ពីរសរសៃទៅដាក់នៅក្នុងឧទ្ទររបស់ព្រះនាងទេវាកី សរសៃសក់ពណ៌សកើតទៅជាព្រះពលរាម ឬពលទេព ដ...